Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ ΘΡΗΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΟΡΟ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ

Η Αποκαθήλωση Του Κυρίου

και η Ταφή Του

Η Αποκαθήλωση έγινε με πρωτοβουλία του Ιωσήφ από την Αριμαθαία και του Νικόδημου, που ήταν σύμφωνα με τις διηγήσεις τον ευαγγελιστών Ιουδαίοι άρχοντες και κρυφοί μαθητές του Χριστού. Ο Ιωσήφ ζήτησε από τον Πιλάτο το σώμα του Ιησού για να το κηδέψει. Ο Πιλάτος του έδωσε την άδεια και στη συνέχεια μαζί με τον Ιωσήφ κατέβασαν το σώμα του Ιησού από το Σταυρό, το τύλιξαν με «σινδόνη καθαρά» και το απόθεσαν στο κενό μνημείο που διατηρούσε υπό την κατοχή του ο Ιωσήφ.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η Αποκαθήλωση όπου ο ιερέας κατεβάζει τον Εσταυρωμένο από τον Σταυρό και τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι ενώ από αργά το βράδυ της Μ Πέμπτης έχει στολιστεί ο Ιερός Επιτάφιος με άνθη της υπαίθρου που φέρνουν οι γυναίκες έτσι ώστε να τοποθετηθεί το Άγιο Σώμα του Κυρίου.

Με κατάνυξη και ευλάβεια στον Πόρο Κεφαλλονιάς τελέστηκε η ακολουθία της αποκαθηλώσεως από τον Αρχιμανδρίτη Π. Νεκτάριο Καβίδα και μεγάλη συμμετοχή πιστών. Η πανέμορφη αυτή παραθαλάσσια κωμόπολη της Κεφαλλονιάς αναβίωσε και φέτος το Πάσχα με ιδιαίτερη ευλάβεια, αφού πλήθος πιστών συμμετείχε στις ιερές ακολουθίες της μεγάλης εβδομάδος, με ιδιαίτερη κατάνυξη και ζήλο, διακονώντας εντός του Ναού και του Ιερού, ενώ μεγάλη ήταν και η συμμετοχή στην ακολουθία του Επιταφίου Θρήνου, η οποία κορυφώνεται με την επιμνημόσυνη δέηση στο κοιμητήριο της πόλεως, για τις ψυχές των κεκοιμημένων. 

Σε τον αναβαλλόμενον το φως

Σε τον αναβαλλόμενον το φως, ώσπερ ιμάτιον,καθελών Ιωσήφ από του ξύλου συν Νικοδήμω,

και θεωρήσας νεκρόν, γυμνόν, άταφον,ευσυμπάθητον θρήνον αναλαβών,

οδυρόμενος έλεγεν˙ οίμοι, γλυκύτατε Ιησού˙ον προ μικρού ο ήλιος εν Σταυρώ

κρεμάμενον θεασάμενος, ζόφον περιεβάλλετω,και η γη τω φόβω εκυμαίνετω, και διερρήγνυτο ναού το καταπέτασμα˙

αλλ’ ιδού νυν βλέπω σε, δι’ εμέ εκουσίως υπελθόντα θάνατον˙πώς σε κηδεύσω, Θεέ μου; ή πώς σινδόσιν ειλήσω;

ποίαις χερσί δε προσψαύσω, το σον ακήρατον σώμα; ή ποία άσματα μέλψω, τη ση εξόδω, οικτίρμον;

Μεγαλύνω τα Πάθη σου υμνολογώ και την ταφήν σου,συν τη Αναστάσει, κραυγάζων˙ Κύριε, δόξα σοι.

Τῷ ἁγίῳ καὶ μεγάλῳ Σαββάτῳ, τὴν θεόσωμον Ταφήν, καὶ τὴν εἰς ᾅδου Κάθοδον τοῦΚυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑορτάζομεν δι’ ὧν τῆς φθορᾶς τὸἡμέτερον γένος ἀνακληθέν, πρὸς αἰωνίαν ζωὴν μεταβέβηκε.

Προσεγγίσεις στις Ημέρες Των Παθών του Κυρίου:

«Ο πρώτος Αδάμ απέτυχε να νικήσει το διάβολο και πέθανε. Τώρα ο νέος Αδάμ νικά τον διάβολο και τον θάνατο, που ήταν συνέπεια της αμαρτίας. Γι’ αυτό, αν ο άνθρωπος το θελήσει και ενωθεί με τον Χριστό, μπορεί να νικήσει τον διάβολο και τον θάνατο». (Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος)
«Ο Χριστός, ο πραγματικός ιατρός των ανθρώπων, με τα όμοια ιατρικά φάρμακα θεραπεύει τις όμοιες ασθένειες. Με την πτωχεία Του ιατρεύει την πτωχεία του Αδάμ, με την δική Του ύβρη, την ύβρη εκείνου, με τον θάνατό Του θεραπεύει τον θάνατο του Αδάμ και με την δική Του ταφή θεραπεύει την ταφή του προπάτορος. Ακόμη, επειδή ο Αδάμ κατέβηκε στον Άδη, ο Χριστός πήγε μέχρις εκεί για να τον ελευθερώσει».  (Άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Ο Χριστός με την ενανθρώπηση και τη θυσία Του πάνω στον Σταυρό έδειξε τη μεγάλη Του αγάπη για το ανθρώπινο γένος. Γι’ αυτό χαρακτηρίζεται «νυμφίος της Εκκλησίας».
«Το σκότος και η θλίψη της Μεγάλης Παρασκευής είναι για μας κάτι το πραγματικό, ζωντανό και σύγχρονο· μπορούμε να κλαίμε κάτω από τον Σταυρό και να δοκιμάζουμε το καθετί που έλαβε χώρα σ’ αυτόν τον θρίαμβο του κακού, της δολιότητας, της δειλίας, της προδοσίας· μπορούμε να αντικρύζουμε το ζωοδόχο Τάφο το Μέγα Σάββατο με συγκίνηση και ελπίδα. Κι έτσι μπορούμε κάθε χρόνο να γιορτάζουμε το Πάσχα, την Ανάσταση. Επειδή το Πάσχα δεν είναι η ανάμνηση ενός γεγονότος του παρελθόντος. Είναι η πραγματική και χαρμόσυνη συνάντηση μ’ Αυτόν, που οι καρδιές μας Τον είχαν γνωρίσει και Τον είχαν συναντήσει από καιρό, ως ζωή και φως». (π. Αλέξανδρος Σμέμαν)

Μάτην φυλάττεις τὸν τάφον, κουστωδία. Οὐ γὰρ καθέξει τύμβος αὐτοζωΐαν.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ ΦΙΛΟΘΕΪΤΟΥ:
Η ΣΤΑΥΡΙΚΗ ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Κάθε Μεγάλη Εβδομάδα παρακολουθούμε και ζούμε τα Άγια Πάθη του Χριστού μας. Ακούμε τα άγια εκείνα λόγια του Ευαγγελίου, που η Ορθόδοξος Εκκλησία μας παρουσιάζει, για να απεικονίσει όλες εκείνες τις άγιες παραστάσεις του Πάθους, όσο είναι δυνατόν εντονώτερα στις ψυχές των χριστιανών και έτσι να τις βοηθήσει να μπουν βαθύτερα στο νόημα του μυστηρίου της Σταυρώσεώς Του.

Η ζωή του Χριστού μας από τη Γέννησι μέχρι την Ανάστασή Του ήταν ένα μαρτύριο. Γεννήθηκε τόσο ταπεινά, τόσο απαλά, τόσο αθόρυβα, σε μία φάτνη αλόγων ζώων, χωρίς να πάρει κανείς είδηση. Μετά τη Γέννησή Του φεύγει καταδιωκόμενος στην Αίγυπτο και επιστρέφει. Έτσι όπως έζησε τα τριαντατρία χρόνια Του επάνω στη γη, μας άφησε ένα παράδειγμα αγιότητος, ένα δίδαγμα πώς πρέπει να ζει ο κάθε χριστιανός. Κι όταν έφθασε στον καιρό της δημοσίας δράσεως, άρχισε να κυκλοφορεί σε όλη την Ιουδαία και να κηρύττη το Ευαγγέλιο της μετανοίας και της επιστροφής κάνοντας θαύματα. Όλα αυτά τα θαύματα, όλη αυτή η δόξα, που Του απέδιδαν οι άνθρωποι, για τη θαυματουργική Χάρη Του, έγιναν αιτία να κινηθεί φθόνος και κακία εκ μέρους των Αρχιερέων και Γραμματέων και Φαρισαίων και να συσκέπτωνται και να μελετούν, πώς να Τον συλλάβουν και πώς να Τον εξοντώσουν, διότι «ο φθόνος ουκ οίδε προτιμάν το συμφέρον».

Προ της συλλήψεως και της Σταυρώσεώς Του ηθέλησε να παραδώσει το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας στους δώδεκα μαθητάς Του κατά το μοναδικό και Μυστικό Δείπνο, όπου τους είπε: «Λάβετε φάγετε. τούτο εστι το σώμα μου... πίετε εξ αυτού πάντες. τούτο εστι το αίμα μου το της καινής διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών, αμήν λέγω υμίν ότι ουκέτι ου μη πίω εκ του γενήματος της αμπέλου έως της ημέρας εκείνης, όταν αυτό πίνω καινόν εν τη βασιλεία των ουρανών» (Μαρκ. ιδ’, 23-25). Κι αφού τους παρέδωσε αυτό το μεγάλο μυστήριο, ακολούθησε η προδοσία και η σύλληψίς Του.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι για τους χριστιανούς πάντοτε ημέρα απορίας και πόνου για τον Εσταυρωμένο και για τους σταυρωτές του. Αλλά και βαθιάς συγκίνησης και ευγνωμοσύνης προς τον Ιησού, διότι έζησε και θυσιάστηκε, για να έχουν όλοι αληθινή ζωή και να την έχουν περίσσια (βλ. Ιω 10, 10). Δυστυχώς τότε κάποιοι συνάνθρωποι έφτασαν στο σημείο να τον σταυρώσουν. Από παρεξήγηση; Από άγνοια; Από τυφλό ζήλο και φανατισμό; Από τα ευαγγελικά κείμενα θα πληροφορηθούμε όσα ειπώθηκαν και έγιναν εκείνη την Παρασκευή στο διοικητήριο των Ρωμαίων, στους δρόμους της Ιερουσαλήμ και πάνω στον λόφο του Γολγοθά.     

           Το βράδυ ψάλλεται ο όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου και η υμνολογία είναι σχετική με την ταφή του Κυρίου από τους Ιωσήφ και Νικόδημο και την κάθοδο του στον Άδη. Κατά τη διάρκεια της ακολουθίας ψάλλονται σε τρεις στάσεις τα λεγόμενα Εγκώμια, που είναι μικρά τροπάρια εξόχως δημοφιλή. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι το «Η ζωή εν τάφω...», το «Άξιον εστί», το «Αι γενεαί πάσαι...» και το «Ω γλυκύ μου Έαρ...». Παρά το γεγονός ότι η μέρα χαρακτηρίζεται από θλίψη, τα εγκώμια και οι ύμνοι χαρακτηρίζονται από χαρμολύπη, αφού προαναγγέλλουν την Ανάσταση.

Σήμερον συνέχει τάφος, τὸν συνέχοντα παλάμῃ τὴν Κτίσιν, καλύπτει λίθος, τὸν καλύψαντα ἀρετῇ τοὺς οὐρανούς, ὑπνοῖ ἡ ζωή, καὶ ᾅδης τρέμει, καὶ Ἀδὰμ τῶν δεσμῶν ἀπολύεται. Δόξα τῇ σῇ οἰκονομίᾳ, δι’ ἧς τελέσας πάντα σαββατισμὸν αἰώνιον, ἐδωρήσω ἡμῖν, τὴν παναγίαν ἐκ νεκρῶν σου Ἀνάστασιν.

Χορωδία Εγκωμίων Μ. Παρασκευής, Ιερού Ναού Πόρου Κεφαλληνίας:

Ιερά Λιτάνευση του Επιταφίου Θρήνου στον Πόρο 

Κεφαλλονιάς: